Tesettür, insanoğluna verilmiş olan en önemli nimetlerin başında gelmektedir. Ancak her bir nimet bir taraftan imtihan unsuru olarak da gelmektedir. Çünkü her nimet ayrıca şükür gerektirdiği gibi, verilen nimetlerin yerli yerinde kullanılması da Allah Teala'nın emirlerindendir. Bununla birlikte dinler birçok nimetin nasıl kullanılacağını da belirlemiş ve bu kuralların dışına çıkmayı yasaklamıştır. Günah dediğimiz kavram da bu yasakların çiğnenmesi ile oluşmaktadır.

Tesettürün bir nimet olması Araf Suresi 26. ayette şu şekilde anlatılmaktadır. "Ey Âdemoğulları! Size avret yerlerinizi örtecek giysi ve süslenecek elbise verdik. Takva (Allah’a karşı gelmekten sakınma) elbisesi var ya, işte o daha hayırlıdır. Bu (giysiler), Allah’ın rahmetinin alametlerindendir. Belki öğüt alırlar (diye onları insanlara verdik)."

İslam'a Göre Giyinmenin Kuralları

Dini kriterler açısından bakıldığında, kıyafetler bir çok farklı açıdan incelenebilir. Kıyafetin elde ediliş şeklinden, kıyafetin hammaddesine oradan inceliğine ve darlığına kadar farklı yönleri ele alınabilir. Geçmişte kıyafet kişilerin inançlarını dahi yansıtan bir araç olarak görülmekteydi. Bu yüzden İslam alimleri, müslümanın kıyafetinin şekli üzerinde çok durmuşlar ve gayr-i müslimlere benzememesi gerektiğini ifade etmişlerdir. Peygamberimiz de dış görünüşünde gayr-i müslimlere benzememeye gayret etmiştir. Bu yüzden kıyafette bu konuda dikkatli olmak sünnettir. Ancak günümüzde global dünyanın etkileri ile toplumların genel karaktaristik özellikleri korunmasına rağmen bir çok kültürel farklılıklar gittikçe azalmaktadır. Bu durumdan en çok etkilenen alanlardan birisi de kıyafetlerdir. Özellikle de moda sektörü ürünlerini dünyanın her yerinde kullanılmasını sağlamaktadır. Bu yüzden gayr-i müslimler ile benzer kıyafetler giymemek zor bir hal almakta, hatta dünyanın her yerinden her an haberdar olduğumuz günümüzde dünyanın her yerindeki gayr-i müslimlerden farklı giyinmek zorlaşmaktadır. Farklı coğrafyaları gezdiğimizde ise genel olarak insanların benzer şekilde giyindiğini görmekteyiz.

Tüm bunlarla birlikte tesettür ile ilgili temel İslami kriterleri bilmek ve bu kriterlere uygun olarak giyinmek doğru olandır. Ayrıca tesettür dediğimiz zaman bir çok kişi sadece bayanlar için geçerli olan başörtüsünü anlamaktadır. Burada anlatmaya çalıştığımız tesettür, kadınlara has bir tesettür değildir. Kadın erkek herkesi kapsayıcı olan İslami giyinme kurallarından bahsedeceğiz. Elbette bu kurallar kadın ve erkeğe göre farklılık gösterecek ancak erkeklerin de kendilerine göre tesettür kurallarının olduğunu unutmamak gerekir. Şimdi hem erkeği hem de kadını bağlayıcı kuralları inceleyelim.

Giyinmenin Genel Kuralları

Burada erkek ve kadın için ortak olan örtünme kurallarını inceleyeceğiz. İkinci bölümde ise erkek ve kadının kendine has olan kurallarını ayrı ayrı inceleyeceğiz.

1. Giysi Giyen Kişinin Cinsiyetine Uygun Olmalıdır

Giyinmede genel kurallardan bir tanesi kıyafetin cinsiyete uygun olmasıdır. Bu kriter tabiki kültürel olarak toplumdan topluma değişiklik gösterebilir. Burada önemli olan içinde bulunulan toplumun örf ve adetlerine uygun olarak davranmaktır. Mesela, erkeklerin etek giymesinin bir adet olduğu İskoçya'da bir müslümanın erkeğin etek giymesinin haram olduğunu söyleyemeyiz. Burada önemli olan erkeğin kadına, kadının da erkeğe benzememesidir. Çünkü Peygamberimiz (sav) bu konuda "Kadın elbisesi giyen erkeğe ve erkek elbisesi giyen kadına Allah lanet etsin.” buyurmuştur.

2. Kıyafetin Helal Maddelerden Yapılması

Kıyafetlerin elde edildiği maddeler de önemli bir kriter. Çünkü bazı kıyafet maddeleri haram olabilmektedir. Bu yüzden haram olan maddeleri bilmek ve buna dikkat etmek gerekir. Peki hangi maddelerden elde edilen kıyafetler haram olur.

Öncelikle genel olarak yasaklanmış olan ölü hayvan derileri ve yırtıcı hayvanların derileri haramdır. Burada ölü hayvandan kasıt leş derisidir. Yoksa evde hatta kurban bayramında kesilen hayvanların derisi de ölü hayvan derisidir.

Burada erkekler için kıyafet maddeleri için bir kriter daha vardır. O da erkeklere doğal ipeğin haram oluşudur. Erkekler doğal ipekten elde edilmiş kıyafetler ve içinde altın bulunan takılar takamazlar. Altın ve ipek kullanımı konusunda Peygamberimiz (sav) şöyle buyurmuştur: “Altın ve ipek ümmetimin kadınlarına helâl, erkeklerine haram kılınmıştır.” Başka bir hadiste de “Dünyada ipek giyen kimse Ahiret’te giyemez.” buyurulmuştur.

Erkek kıyafetlerin üzerine ipekten süs yapılması ise haram değildir.

3. İslam Dışı Din ve İdeolejileri Yansıtmama

Yukarıda global dünyada artık ortak kıyafetlerin de olduğunu bu yüzden diğer din mensupları ile aynı kıyafetleri giydiğimizden bahsetmiştik. Ancak bazı kıyafetler var ki doğrudan başka bir din mensubu kişileri yansıtmaktadır. Bu kıyafeti giydiğinizde o dine mensup imajı uyandırmaktadır. Bu tarz kıyafetlerin giyilmesi de doğru değildir. Mesela kipa Yahudilere hasdır. Bu konuda da Peygamberimiz şöyle buyurmuştur. “İnançta, amelde, kılık-kıyafette bizden başkasına benzemek isteyenler bizden değildir.”

4. Elbiselerin Helal Kazançla Alınması

Haram yollar ile elde edilmiş para ile alınan kıyafetler giyilmemelidir. Peygamberimiz bu konuda şöyle buyurmaktadır: “Kişi elini semaya doğru kaldırır. Ya Rab! Yarab! der, ister. Fakat yediği haram, içtiği haram, giydiği haramdır… Onun duası nasıl kabul olunur?

Giyilen Giysinin Kibre Sevk Etmemesi

Bir Müslüman hem kaliteli hem de güzel giyinmelidir. Elbette bu hem hakkı hem de Allah Teala tarafından sevilen ve Peygamberimiz tarafından da tavsiye edilen bir davranıştır. Ancak güzel ve kaliteli giyinmek kişide üstünlük duygusuna sebep olabilmektedir. Kişi kendini iyi tanımalı ve duygularına hakim olmalıdır. Aslında nefse hakim olmak da budur. Nefse hakim olmak için paspal giyinmek değil, iyi giyindiği halde nefsani duygulara kapılmamaktır. Peygamberimiz de "Hayır, güzel giyinme kibir değildir. Zira Allah güzeldir ve güzelliği sever. Kibir hakkı/doğruyu kabul etmemek ve insanları küçük görmektir." buyurmuştur.

Erkek ve kadınlarda ortak olan tesettür kurallarını öğrenmiş olduk. Şimdi de erkek ve kadın için ayrı ayrı olan özel tesettür kurallarını görelim.

İslam'a Göre Erkeklerde Giyinmenin Ölçüleri

İlk olarak erkeklerde örtülü olması gereken yerlerden bahsedelim. Nur Suresi 30. ayete göre erkekler ferclerini ve çevresini örtmeleri gerekmektedir. Bu da erkeklerin göbek ve diz kapakları arasının kapalı olması gerektiğini göstermektedir. Bu erkeklerin genel olarak bildiği bir kuraldır.

Erkeklerin kıyafet konusunda dikkat etmesi gereken ikinci nokta ise yukarıda helal maddeler başlığında bahsettiğimiz gibi ipek kıyafetler giymeme ve altın içeren takılar takmamadır. Çünkü ipek ve altın erkeklere haram kılınmıştır. Elbisenin üstünde, tene temas etmeyen yerlerinde ipek süslemeler olabilir.

İslam'a Göre Kadınlarda Giyinmenin Ölçüleri

Kur'an-ı Kerim'de kadınların giyimi ile ilgili 3 temel ayet bulunmaktadır. Bunlar; Ahzab Suresi 59, Nur Suresi 31 ve Nur Suresi 60. ayetlerdir. Bu ayetler ve Peygamberimiz (sav)'in hadisleri ışığında kadınlarda tesettür konusunu inceleyeceğiz. Konuyu daha da uzatarak okumasını zorlaştırmamak için burada sadece başlıklar halinde vererek kadınlarda tesettür konusunu başka bir yazıda daha ayrıntılı olarak anlatmak istiyorum.

Kadınlar, elleri ayaklar ve yüzleri dışında saçları da dahil örtünmelidirler.

Kıyafet seçimine dikkat edilmeli ve transparan yani ince ve içini belli eden kıyafetler giyilmemelidir. Transparan olmayan ancak darlığı sebebi ile vücut hatlarını belli eden kıyafetlerden de uzak durmak gerekir.

Kadınlar, evlenebilecekleri erkekler ve gayr-i müslim erkekler yanında anlatılan tam tesettüre uymaları gerekir. Bunun dışında diz kapağından yukarı doğru karın ve sırt bölgelerini de kapatacak şekilde bir tesettür içinde olmaları da yeterli görülmüştür. Yani aile içinde zorunlu olan tesettür, göbek ve diz kapağı arası ile birlikte karın ve sırtı da kapatmaktır.