İnsan, sosyal bir varlıktır ve her zaman diğer insanlarla iletişim içinde olmuştur. Bu durum, sosyal olarak böyle olduğu gibi ekonomik olarak da bu şekilde olagelmiştir.

İlk önce insanlar takas yöntemlerini kullanmışlar sonra emtia para kullanmaya başlamışlardır. Ardından altın ve gümüş gibi değerli madenler kullanılmaya başlanmıştır. Zamanla altın ve gümüş de yerini değerli kağıtlara bırakmıştır. Değerli kağıtlar da zaman içinde yerini altın karşılığı olmayan güvene dayalı itibari paraya bırakmıştır. Sonuç olarak para tarih boyunca evrilerek hayatını devam ettirmiştir.

Artık günümüzde dijital dünya hızlı şekilde gelişmekte ve para da dijitalleşmekte ve sanal paralar geliştirilmektedir. Bitcoin ise 21. Yüzyılda para kavramının hangi noktaya geldiğinin en uç örneklerinden biridir. Peki nedir bu herkesin dilinde olan ve sürekli değerlenen, artık haberlerde bile hakkında spekülasyon oluşturulmaya çalışılan bitcoin.

Bitcoin, heryerde herkese anında ödeme imkanı sunan, merkezi olmayan dijital kriptoparadır. Bitcoinler satın alınabilir, satılabilir ve diğer para birimleriyle takas edilebilirler. Bitcoin kabul edilebilir bir seviyede gizlilik ve anonimlik sağlar. Bitcoin kullanıcıları gizli anahtarlarıyla bitcoin ağındaki işlemlerinin sahipliğini ispatlar ve kendilerine ait değeri harcayabilir, yeni sahibine transfer edebilirler.

Bitcoin sistemi, açık kaynak kodlu yazılımlardan oluşur. Yazılımlar laptop ve akıllı cep telefonu dahil geniş bir yelpazedeki işlemcilerde çalışırlar. Tamamen dijital olup, fiziki temsiline ihtiyaç yoktur. İşlem maliyetlerinin çok az olması, küresel olarak kullanılabilmesi, gün geçtikçe kullanım alanlarının artması, güvenli ve anonim olarak değer saklama aracı olması Bitcoin'i daha da popüler yapmaktadır.

Bitcoin transferlerinin güvenliği ve üretiminde kriptoloji kullanıldığı için kripto-para (cryptocurrency) olarak da tanımlanır. Bitcoin bir şirket ya da kurum değildir, herhangi bir yönetim merkezi yoktur, herhangi bir kişi ya da kuruma ait değildir, resmi temsilcisi yoktur. Herhangi ülkenin merkez bankasıyla ilişkili olmadığı için hiçbir ülkenin ekonomik durumundan da etkilenmez.

Bitcoin, transfer işlemlerini uçtan uca ağ bağlantısı kullanarak gerçekleştirir. Ödemeler bir kaç saniye içerisinde gerçekleşir. Ortalama her 10 dakikada bir, bir öbek transfer işlemi, küresel işlem defteri olan Blok-Zincir'e yazılarak onaylanır. Yeni bloklar, küresel işlem defterine, bir matematik problemini çözmek için yarışan madenciler tarafından yazılırlar. Başarılı madenciye yeni bitcoin hediye edilir. Dolaşımdaki bitcoin sayısı, kolayca tahmin edilebilen bir eğriye göre hesaplanabilir, 2140 yılında 21 milyon bitcoin üretilmiş olacaktır. Bitcoin teknolojileri kullanılarak tanımlanmış binlerce altcoin vardır. Kripto-para marketinin toplam kapitalizasyonu 14 Milyar Doların üzerindedir.

Bitcoin, 8 basamağa kadar bölünebilir, dolayısıyla 0,00000001 Bitcoin'lik bir işlem yapmak mümkündür. En küçük birime Satoshi (satoşi okunur) denir. Başka bir deyişle, 100 Milyon Satoshi 1 BTC'dir. (BTC Bitcoinin amblemidir)

Dünyada pek çok hükümet Bitcoin'e karşı olumlu bakarken, vatandaşlarını fiyat oynaklığı, Bitcoin'in arkasında bir merkezi otorite olmaması ve Bitcoin'in herhangi bir fiziki varlık ile ilişkili olmaması hususlarında uyarmaktadır. Blok-Zincir'in, Bitcoin olmasa dahi, evrakın, dijital ve fiziki varlıkların sahipliğinin izlenmesi veya oy kullanılması gibi çok geniş bir kullanım yelpazesi vardır.

Bitcoin Kullanımı

Bitcoin'in dayandığı teoriler oldukça teknik içerikli olsalar da, kullanımı çok kolaydır. Cüzdan (wallet) programlarından herhangi bir tanesini yükleyip, Bitcoin alıp-satmaya ve transfer etmeye hemen başlanabilir. Bitcoin cüzdanları, kişilerin sahip olduğu Bitcoin'leri saklayan ve üzerinde işlem yapılmasına olanak sağlayan programlardır.

Bitcoin istendiği an, TL, Amerikan Doları, Euro veya başka paralar ile takas edilebilir. Normal paranın kullanımında olduğu gibi, Bitcoin kullanıcıları, ürün/hizmet almak veya satmak için, Bitcoin ağını kullanarak birbirlerine BTC gönderebilirler. Bitcoin satın alabilir ve takas yapabilirler. Ticaret hayatında Bitcoin'in, küresel pazara kolay erişim, dolandırıcılığa ve sahtekarlığa karşı koruma, düşük komisyon oranları, finansal özgürlük ve anonimlik sağladığı için kullanımı artmaktadır. Bitcoin yeni sanal bir ekonomiye doğru sınırları zorlamaktadır.

Bitcoin sisteminde ödemelerde gecikme, sıkıntılı banka transferleri, EFT, Havale, SWIFT masrafları, hesap işletim ve kredi kartı ücretleri yoktur. Herhangi biri, 7/24, ücretsiz olarak birkaç dakika içerisinde başka birine, bilgisayar veya cep telefonu kullanarak Bitcoin gönderebilir. Hiç bir hükümet yetkilisi bu fonlara el koyamaz ve hiç bir banka bu transferleri engelleyemez.

Bitcoin belirli bir seviyede anonimlik sağlar. Ne kadar anonimlik istendiği, kişisel bir tercih olup, %100 anonimliğin garantisi, hiç bir sistemde verilemez. Bitcoin transferleri, Bitcoin cüzdan adresleri arasında gerçekleşir. Bitcoin cüzdan adresi, geleneksel bankacılık sistemindeki, hesap numarasına benzetilebilir. Bu adresler rakam ve harflerden oluşan, kimlik, lokasyon ve diğer hiç bir kişisel bilgiyi içermeyen, karışık bir dizedir (string). Fakat, Bitcoin cüzdan adresini bildiğiniz birisinin, tüm Bitcoin işlemlerini görmeniz mümkündür, sistem bu anlamda çok şeffaftır.

Bitcoinin Sistemi

Bitcoin ağı, merkezi olmayan ve uçtan uca bağlı bir yapıya sahiptir. Merkezi bir sunucusu veya kontrol noktası yoktur. Geleneksel para aktarma (bankalar, aracı kurumlar, VISA, PayPal gibi) sistemleri genellikle merkezi veya uçları birbirine tam bağlı dağıtık yapıdadırlar. Merkezi ağlarda, merkezdeki sunucu arızalandığında veya hacklendiğinde, sistemin tamamı risk altındadır. Ayrıca tüm güvenlik, merkezi sunucuyu işleten kuruluşa teslim edilmiş durumdadır. Kuruluş iflas ederse veya hileli işlemler yaparsa, kullanıcılar zor durumlarda kalabilirler.

Bitcoin Üretimi

Bitcoin bir merkezden üretilmez, Bitcoin arzı, merkezi olmayan küresel ağdaki gönüllü bilgisayarların işlemci güçleriyle yapılır. Açık kaynak kodlu madenci yazılımını çalıştırarak, Bitcoin ağına dahil olan herkes, isterse madenci olabilir ve Bitcoin üretebilir. Bitcoin'ler, madencilik adı verilen, transfer işlemleriyle uğraşırken karmaşık bir matematik problemini, birbirleriyle yarışarak çözen, madenciler aracılığıyla arz edilir. Problemi çözen madenci belli miktar Bitcoin ile ödüllendirilir. Problem sürekli olarak zorlaşır ve madencilere verilen ödül yaklaşık her dört yılda bir yarıya iner. Maksimum BTC sayısı 21 milyonla sınırlıdır. Hiç kimse, hiç bir otorite, Bitcoin sistemine dışarıdan para arz edemez. Oysa, kağıt banknotlar halindeki itibari para, merkezi otoriteler tarafından basılır ve istediğinde ek para arzı sağlanır.

Bitcoin sistemi, toplam 21.000.000 Bitcoin üretilebilecek şekilde tanımlanmıştır. 31 Mart 2017 itibarıyla, 16.246.200 Bitcoin dolaşımdadır. 2140 yılına kadar 4.981.425 Bitcoin ise madenciler tarafından yapılacak olan yeni blok üretimlerine karşılık, madencilere verilerek, Bitcoin arzı yapılacaktır.

Bitcoin arzı azalarak devam ettiği ve 2140 yılından sonra Bitcoin arzı yapılmayacağı için, Bitcoin'in deflasyonist bir para olma eğilimi olabilir. Yeteri kadar Bitcoin olmadığından, eğer Bitcoin'e talep artarsa, aşırı değer kazanabilecektir.

2009'dan bu yana gerçekleştirilen tüm transfer işlemleri, Blok-Zincir adı verilen, küresel hesap defterinde tutulur. Blok-Zincir, merkezi bir kayıt ve kontrol mekanizması olmadan değer üretilmesini, transfer edilmesini ve saklanmasını sağlar. Bu defteri, dileyen herkes tutabilir, inceleyebilir, işlemlerin doğruluğunu kontrol edebilir. Bu deftere kayıtları madenciler yazarlar, başka bir deyişle Bitcoin ağının güvenliğini madenciler sağlarlar. Blok-Zincir dağıtık, açık ve güvenilir mutabakat sistemidir.

Bitcoin, işlem protokolünün, merkezi olmayan ağın ve dağıtık işlem buluşlarının ilk uygulamasıdır. Aynı zamanda, diğer kripto-paralar için dijital altın standardıdır. Bitcoin, kısaca itibari para sistemine alternatif, yeni dijital bir parasal sistemdir.