Ertuğrul Gazi
Bu yazıya kaç puan verirsiniz?
[ratings]
Ertuğrul Gazi, Osmanlı Devleti'nin kurucusu olan Osman Bey'in babası,
Ertuğrul Gazi Kimdir?
Osmanlı İmparatorluğunun kurucusu Osman Bey'in babasıdır. Oğuzların Bozok kolunun Kayı boyuna mensuptur. Babası Gündüzalp, annesi Hayme Ana’dır. Eşi Halime Hatun’dur. Ertuğrul Gazi’nin Osman Bey dışındaki diğer oğulları Saru Batu, Savcı Bey ve Gündüz Bey’dir. Ertuğrul Gazi’nin kardeşleri ise Sungur Tekin, Gündoğdu ve Dündar’dır.
Ertuğrul Gazi'nin Hayatı
Ertuğrul Gazi, 1188 yılında doğmuştur.
Ertuğrul Gazi'nin Ataları ve Geldiği Yer
IX.asırda Ertuğrul Gazi’nin ataları, yaklaşık 50 bin veya 70 bin hane olmak üzere diğer Oğuz boyları ile beraber Moğol istilasının da etkisiyle Buhara ve Semerkant (Özbekistan) üzerinden Ceyhun nehrini (Amuderya’yı) geçerek Horasan (Türkmenistan) bölgesinin Merv /Mohan şehrine yerleşmişlerdir.
XI. asrın 2.yarısında Selçuklular’la beraber Azerbaycan üzerinden Doğu Anadolu’ya Van Gölü’nün batısında yer alan Ahlat’a ulaşmışlardır. Burada Selçuklu Beyleri ile beraber Gürcüler’e ve Trabzon Rum İmparatorluğu’na karşı mücadele etmişler ve bazı fetihler gerçekleştirmişlerdir. Bir süre bu bölgede kaldıktan sonra Erzurum ve Erzincan’a, oradan da güneye inerek Halep taraflarına göç etmişlerdir. Bir rivayete göre; Kayıhanlıların reisi Gündüzalp (Süleymanşah), Halep’te Caber Kalesi’nin kuzey batısında Fırat nehrini geçerken boğularak vefat etmiştir. Şu anda Türk Mezarı olarak bilinen Suriye’deki bu mezar Gündüzalp’e atfedilmektedir.
Gündüzalp’in vefatı üzerine, Kayıhanlılar’ın bir kısmı Halep’te kalmıştır, bir kısmı ise Çukurova’ya göç etmiştir. Çukurova'ya giden Kayıhanlılar da orada ikiye bölünmüşlerdir. Aşiretin bir kısmı Gündüzalp’in dört oğluyla birlikte kuzeydoğuya doğru hareket ederek Erzurum-Pasin ovasına, Sürmeliçukur’a göç eder. Burada aralarında anlaşmazlık çıkmıştır. Gündüzalp’in büyük oğulları Sungur Tekin ve Gündoğdu’nun da içinde bulunduğu aşiretin bir kısmı asıl yurtlarına, Horasan’a dönmüşlerdir.
Ertuğrul Gazi'nin Aşiretin Başına Geçmesi ve Tarih Sahnesine Çıkması
Ertuğrul Gazi, annesi Hayme Ana ve küçük kardeşi Dündar’ın bulunduğu aşiret, bir müddet Sürmeliçukur’da kaldıktan sonra batıya doğru hareket eder. Bir rivayete göre; bu yolculuk sırasında Erzurum-Sivas arasında yer alan Yassı Çimen’de Selçuklular ve Harezmşahlar arasındaki savaşta Ertuğrul Gazi idaresindeki Kayıhanlılar Selçuklu safında yer almışlar ve Harezmşahlar’ın yenilmesini sağlamışlardır. Bir başka rivayete göre ise; Kayıhanlılar Sivas-Hafik’te gerçekleşen Selçuklu-Moğol savaşında yenilmek üzere olan Selçuklu ordusuna yardım ederek Selçukluların safında yer almış ve Moğolların yenilmelerini sağlamışlardır.
Selçuklu Sultanı I. Alâeddin Keykubat, Ertuğrul Gazi idaresindeki Kayıhanlıları bu savaşlardaki hizmetlerinin karşılığında ödüllendirmek istemiş ve Ankara’nın batısındaki Karacadağ’ı kışlak-yaylak olarak Ertuğrul Gazi'ye vermiştir. Bu müjdeli haber Kayıhanlılar Kayseri’de bulunurken, Selçuklu başkenti Konya’ya gönderilen Ertuğrul Gazi’nin oğlu Saru Batu Savcı Bey tarafından getirildi. Ertuğrul Gazi’nin Anadolu’daki ilk konak yeri Karacadağ’dır. Böylece Ertuğrul Gazi ilk olarak tarih sahnesinde görünmeye başlamıştır.
Gündüzalp'in vefati ve aşiretin bu şekilde bölünmesi ile birlikte Ertuğrul Gazi İçinde bulunduğu aşiretin başına geçmiş olmaktadır.
Ertuğrul Gazi'nin Savaşları
Ertuğrul Gazi'nin savaşlarına ilk olarak yukarıda bahsettiğimiz Selçuklular'a savaşlarda yapılan yardımları sayabiliriz.
Karacadağ'a yerleştikten sonra da Ankara ve Eskişehir arasındaki bölgede fetih hareketlerine başlamıştır. O dönemde Batı Anadolu Türkler için bir fetih diyarı olarak görünmektedir. Çünkü müslümanlar doğudan gelmekte ve batı da ise gayr-i müslimler yer almaktadır. Sınırlarda savaşlar yapan beyleri uç beyi denilmekteydi ve Ertuğrul Gazi'ye de bu dönemde Uç Beyliği verilmiştir. Uç Beyi olarak Bizanıs şehir ve kasabalarına akınlar düzenleyen Ertuğrul Gazi'ye Selçuklu Sultanları I. Alaaddin Keykubat ve II. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından komutanlık ünvanı da verilmiştir.
I.Alaeddin Keykubat, Selçuklu arazisine saldıran Rumlara ders vermek için hem de batı (Bizans) sınırlarını kontrol altına almak için İnegöl ve Yenişehir’e sefer düzenlemiştir. Ertuğrul Gazi bu akında öncü kuvvetlerin komutanı olarak Selçuklu Devletine hizmet etmiştir. Bizans ordusu Ermeniderbendi’nde ağır bir yenilgi yaşar. Bu zafer sonrası Sultan, Ertuğrul Gazi’yi taltif ederek Eskişehir (Sultanönü) ve çevresini ikta/dirlik olarak kendisine verir.
Ertuğrul Gazi'nin, kayıların şanını yüceltmek ve cihad etmek düşüncesiyle batı bölgesinde fetih hareketlerinde bulunması, kurulacak olan yeni bir devletin temellerinin atılmasına ve Bizans üzerine yapılan akınların devamlı hale gelmesine vesile olmuştur.
Ertuğrul Gazi'nin Kişiliği
Ertuğrul Gazi hakiki bir Türkmen asilzadesi olup hayatını milletine adamış büyük bir inanç adamıydı. Ertuğrul Gazi’nin hayatı, aşiretin idaresini eline aldığı günden beri daima göç ve mücadele içinde geçmiş sorumluluğu altındaki insanlara karşı fedakarane bir hayat yaşamıştır.
Cömert, şefkatli, dirayetli, sebatkâr, fedakâr, adil, merhametli, açık yürekli, samimi, sabırlı ve faziletli bir insandır. Hayırseverliği yanında güzel ahlak konusunda da büyük bir örnektir. Vakarlı, ilkeli ve dürüst idare anlayışı, ileri görüşlülüğü ve etkin devlet adamlığı gibi meziyetleriyle kendinden sonraki liderlere örnek olmuştur. Oğlu Osman Gazi´ye yaptığı vasiyeti ile altı asır boyunca ayakta kalacak olan bir devletin idarecilik ruhunun temellerini atmıştır.
Bununla birlikte gaza-cihad gibi manevi bir yükümlülüğü kendine şiar edinmesi hem halk, hem de devlet erkânı arasında Ertuğrul Gazi'ye karşı bir muhabbet hissi uyandırmış ve Anadolu’nun dört bir tarafından gelen gazilerin, dervişlerin, âlimlerin, diğer yörelerdeki Türkmenlerin onun sancağı altında toplanmasına sebep olmuştur.
Ertuğrul Gazi'ni Vefası
Selçuklu Devletinin Moğol istilası sebebiyle yıkılma sürecinde girdiği dönemde Anadolu'daki Türk Beylikleri Selçukludan teker teker ayrılmışlardır. Ancak Ertuğrul Gazi, bu konuda büyük bir vefa göstererek Selçuklu'yu terk etmeyerek bir uç beyi olarak faaliyetlerine devam etmiştir.
Ertuğrul Gazi'nin Siyaset Anlayışı
Ertuğrul Gazi döneminde aşiretin nüfusu azdır. Bu durumda Ertuğrul Gazi'ye düşen görevde bu nüfusu korumak ve barış içinde yaşatmak olmuştur. Bu yüzden yöneticiliği döneminde barış merkezli, tedbirli ve ihtiyatlı bir siyaset izlemiştir. Çevresinde bulunan Türkmen beylikleri ve Bizans (İnegöl-Karacahisar-Bilecik) tekfurlarıyla daima iyi geçinip onların durumlarını ve siyasi şartları gayet iyi değerlendirerek başında bulunduğu aşiretin ve idaresi altında yaşayanların barış ve huzur içinde yaşamalarını sağlamıştır.. Ertuğrul Gazi, emri altındaki topraklarda yaşayan halk tarafından çok sevilen ve sayılan bir kişidır. Söğüt’teki Hıristiyan tebaası da Ertuğrul Gazi’yi yürekten seviyor ve sayıyordu. Yurt tuttuğu bölgede huzur ve güveni sağlamıştır.
Ertuğrul Gazi'nin Vefatı
Ertuğrul Gazi, 1281 senesinde 93 yaşlarında iken Söğüt’te vefat etti. Türbesi Söğüt’tedir. Her yıl eylül ayının 2.haftası pazar günü anma törenleri yapılmaktadır.
Türbesinin tam yerini aşağıdaki haritadan görebilirsiniz.
Ertuğrul Gazi'nin Türbesi Nerede?
Ertuğrul Gazi Türbesi adresi: Türkmenbaşı Mahallesi, Ertuğrul Gazi Cd., 11600 Söğüt/Bilecik