Bitcoin'in Geleneksel Para Birimlerinden Farkı

İnsanlar, tarih boyunca farklı şekillerde ve para birimleriyle ekonomik hayatı canlı tutmuşlardır. Başlarda takas usulü ile ticaret yaparlarken Lidyalılarla birlikte para hayat bulmuş ve sonrasında farklı para birimleri kullanılmıştır. Günümüzde ise neredeyse her bir ülkenin kendisine ait bir para birimi vardır. Hatta para bir milletin bağımsızlığı için olmazsa olmazlardan birisidir. Çünkü ekonomik bağımsızlığı olmayan bir millet hakikatte de bağımsız olamaz. Bu yüzden de para devletler ve milletler için çok önemli hale gelmiştir.

Bütün bunlara rağmen, devletlerin kendi içlerinde yaşadıkları mali krizler artık küresel boyutlara taşınmış ve tüm insanlığı etkiler hale gelmiştir. Bu yüzden klasik ekonomik sistemlerden faklı olarak herhangi bir merkezin kontrolünde olmayan, insanların ortaklaşa şahip oldukları, ulusal ve uluslararası siyeset ve politikadan bağımsız bir para birimi gündeme gelmiştir. Bu paralardan ilki, en değerlisi ve meşhuru olan bitcoin ve benzeri kripto ve bağımsız para birimlerinin klasik para birimlerinden bazı farkları bulunmaktadır.

Bu bağlamda bu makalemizde Bitcoin’in itibari paradan, mali sistem ve işlem yapma açısından farklarını dile getiriyoruz.

Bu farklar;

1. Bitcoin ağı, merkezi değildir, herhangi bir aracı, yönetici, denetleyici yoktur, uçtan uca birbirine bağlı, gönüllü katılım sağlayan bilgisayarlardan oluşur. Bağlı tüm bilgisayarlar, açık kaynak kodlu, aynı programı çalıştırırlar, hepsi tüm işlemleri görür, hepsi tüm işlem geçmişini isterse tutabilir, istedikleri an diğer uçlardan işlem geçmişlerini alabilirler.
2. Dijital itibari paraların işlemlerinde, güvenilen bir aracıya ihtiyaç duyulurken, Bitcoin'de aracıya ve güvene ihtiyaç yoktur. Aracılık sisteminin maliyetleri yüksektir ve güvenlik açıklarına gebedir.
3. Bitcoin borç değil, değer taşıyıcıdır. Banka hesaplarındaki paralar, bir tür borç senedidir. Bir hesap, bir bankanın müşterisine olan borcunu temsil eder. Bitcoin bir borcu temsil etmez. Banka ve hükümetlerin, banka hesapları üzerindeki kontrol güçleri, Bitcoin de yoktur. Hiçbir güç Bitcoin'in kullanılmasını engelleyemez, yapılan işlemi geri alamaz.
4. Devletler para arzıyla ve kısıtlamasıyla bankadaki paranın değerini etkileyecek (enflasyon ve deflasyon) mali kararlar alabilirler. Oysa, Bitcoin arzı üzerinde banka ve devletlerin etkisi yoktur. Sisteme dışardan para arzı yapılamaz, dolayısıyla enflasyon oluşmaz. Para arzı, başarılı blok oluşturan madencilere verilen ödüller şeklindedir.
5. İşlemler anonimdir, takma adlarla yapılır. İşlemlerin gerçek kişilerle, kuruluşlarla, banka hesaplarıyla bağlantısı yoktur. İşlemler Bitcoin adresleri arasında gerçekleşir. Bitcoin adresleri dijital rumuzlardır. Tüm bunlara rağmen, %100 anonimlik mümkün değildir.
6. İşlemler şeffaftır, hızlı ve küreseldir. 2009 yılındaki ilk Bitcoin arzından bu yana, tüm işlemler, isteyen herkes tarafından görülebilir. Yapılan işlemler, neredeyse anında tüm dünyadaki bitcoin ağına dağıtılır, makul süre içerisinde de onaylanır.
7. İtibari fiziksel parada işlemlerin hafızası yoktur. Bitcoin işlem hafızası ise küresel hesap defteri olan Blok-Zincir veritabanlarında tutulur. Bitcoin kullanacak birisinin, Bitcoin sahibi olup olmadığı, daha önceki kayıtlarına bakılarak karar verilir.
8. İşlemler geri alınamaz. Hiçbir otorite, devlet, kişi, bilgisayar programcısı, hatta sistemi tasarlayanlar dahil, madencinin biri tarafından onaylanıp, diğerlerince de kabul edilmiş ve Blok-Zincir'e yazılmış, bir işlemi değiştiremez, geri alamaz.
9. İzin gerektirmez. İşlem yapmak için hiçbir kimseden veya kuruluştan izin alınması gerekmez, hiç kimse işlem yapılmasına engel olamaz.
10. Sistem güvenlidir. Güvenlik matematiksel olarak güvenilirliği ispatlanmış, kriptografik dijital imzalama metotları kullanılarak gerçekleştirilir. Kötü niyetli kişilerin veriler üzerinde manüpülasyon yapması, gizli/açık anahtar şifreleme yöntemi kullanılması sebebiyle, mümkün değildir.